11 listopada – Święto Niepodległości

 11 listopada 1918 roku, po 123 latach, Polska odzyskała niepodległość. Przez cały ten czas od rozbiorów, Polacy wychowywali się bez kraju, a jednak udało im się utrzymać język, kulturę i tradycje. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń polskiego narodu. W rocznicę tego wydarzenia obchodzone jest Święto Niepodległości.

W 1918 roku, na przełomie października i listopada, Polacy coraz intensywniej odczuwali, że odbudowa niepodległego polskiego państwa jest możliwa. Rozpad monarchii austro-węgierskiej oraz zapowiedź bliskiej klęski Niemiec, tworzyły dla Polski wyjątkowo korzystną sytuację. Szansy, którą przyniosła historia oraz I wojna światowa, Polacy nie zmarnowali. Naród aktywnie przystąpił do przejmowania władzy na ziemiach polskich, które okupowane były przez państwa centralne.

19 października 1918 roku w Cieszynie powstała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego. 31 października 1918 roku w okupowanej przez austro-węgry części Królestwa rozpoczęło się przyjmowanie władzy. W nocy z 6 na 7 listopada powołano tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, na którego czele stanął Ignacy Daszyński.

Sytuacja polityczna w Warszawie zmieniła się diametralnie dzięki przybyciu Józefa Piłsudskiego. Przyjechał on 10 listopada 1918 roku specjalnym pociągiem z Berlina, po tym jak został uwolniony z twierdzy magdeburskiej. Na Dworcu Głównym witał go Zdzisław Lubomirski reprezentujący Radę Regencyjną. Z członkami Rady Józef Piłsudski odbył rozmowy, w skutek których zrezygnował z planowanego wyjazdu do Lublina, gdzie działał tymczasowy Rząd Republiki Polskiej, który oddał się Józefowi Piłsudskiemu do dyspozycji. Decyzję o pozostaniu w Warszawie wzmocnił jeszcze fakt że okupacja niemiecka była w stanie rozkładu. Utworzenie Rządu Narodowego w stolicy wydawało się coraz bardziej możliwe.

W Warszawie oddziały niemieckie były rozbrajane przez Polskie Siły Zbrojne oraz Polską Organizację Wojskową. Generalny gubernator Hans von Beseler potajemnie opuścił miasto. Większość akcji przebiegała bez walki, jednak nie obyło się także bez ostrych starć, m.in. przy opanowaniu ratusza oraz Cytadeli. Wojska niemieckie liczyły ponad 700 000 żołnierzy. Gdyby jednostki te stawiały opór, sytuacja Polaków byłaby znacznie gorsza. Dla narodu polskiego były to dni, w których uzmysłowił sobie, że po latach niewoli odzyskana została niepodległość. 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna władzę wojskową oraz naczelne dowództwo wojsk polskich przekazała Józefowi Piłsudskiemu. Odbyło się to „wobec grożącego niebezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, ujednolicenia wszelkich zarządzeń wojskowych i utrzymania porządku w kraju”.

Przy powszechnym poparciu Józef Piłsudski przyjął władzę od regentów, czym podkreślił jej ciągłość i legalny charakter. Nie wszyscy byli z tego zadowoleni, mimo to Piłsudski stał się przywódcą tworzącego się państwa polskiego.

Narodowe Święto Niepodległości jest świętem państwowym, a dzień obchodów jest wolny od pracy. Ustanowione zostało ustawą z dnia 23 kwietnia 1937 roku. Zniesiono je 22 lipca 1945 roku ustawą Krajowej Rady Narodowej. Święto zostało przywrócone przez Sejm PRL ustawą z dnia 15 lutego 1989 roku jako Narodowe Święto Niepodległości w okresie transformacji systemowej w 1989 roku. Współcześnie obchody Święta Niepodległości odbywają się z udziałem najwyższych władz państwowych na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Ponadto tego dnia w Polsce organizowanych jest wiele wydarzeń: koncerty, parady oraz Marsz Niepodległości w Warszawie.

Agencja Informacyjna, Kultura / now / 10.11.2022

Artykuł 11 listopada – Święto Niepodległości pochodzi z serwisu Agencja Informacyjna.