Koronawirus SARS-CoV-2 zmienił rynek pracy

W marcu 2020 roku ogłoszono w Polsce stan zagrożenia epidemicznego, a następnie stan epidemii w związku z rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2. Pandemia wpłynęła na zmiany gospodarki na całym świecie. Koronawirus SARS-CoV-2 wpłynął też znacznie na rynek pracy w Polsce. Przyniósł zarówno negatywne, jak i pozytywne zmiany dla pracowników.

W dobie koronawirusa SARS-CoV-2 na rynku pracy przedsiębiorstwa zaczęły walczyć o pracowników z wielkimi talentami. Upowszechnił się system pracy zdalnej. Przyspieszono cyfryzację i automatyzację. Z powodu pandemii SARS-CoV-2 duża część prywatnych organizacji musiała ograniczyć swoją działalność. W wyniku tego niejednokrotnie dochodziło do masowych zwolnień pracowników. W czerwcu 2020 roku większość podmiotów gospodarczych w Polsce otrzymała wsparcie od rządu na dalszą realizację swoich działalności. Wydawało się, że wszystko powraca do normalności sprzed pandemii SARS-CoV-2. Jednak sytuacja związana z „lockdownem” mocno odbiła się i nadal odbija na rynku pracy. Zmian zaszło całkiem sporo.

Andrzej Kubisiak – wicedyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego ocenił sytuację runku pracy w okresie pandemii słowami: „Co prawda polski rynek pracy znosi pandemię SARS-CoV-2 relatywnie nieźle, ale od dziewięciu miesięcy działa w niestabilnych warunkach kryzysowych. W efekcie, o ile liczba pracujących nie uległa drastycznemu zmniejszeniu, o tyle znaczącemu ograniczeniu uległy plany rekrutacyjne przedsiębiorstw. Wyraźnie spadła liczba ogłoszeń o pracy (obecnie jest o ok. 30 proc. niższa niż przed rokiem), zmniejszyła się też liczba wakatów w organizacjach.”

Zmiany liczby publikowanych w Internecie ofert pracy wskazuje opracowany przez Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) Barometr Ofert Pracy (BOP). Wskazuje on na wzrost o 10,3 punktów w grudniu 2020 roku. Liczba ogłoszeń o zatrudnieniu w większości kategorii znacznie spadła w okresie epidemii SARS-CoV-2, jednak w niektórych kategoriach wzrosła bardzo znacząco.

Największe szanse na znalezienie pracy mają obecnie pracownicy z branży naukowo-rozwojowej, osoby działające w serwisach informacyjnych i przedsiębiorstw informatycznych. W przemyśle do zatrudniania pozytywnie podchodzą firmy z branży naftowo-koksowej. Dużą szansę na pracę można także znaleźć w przedsiębiorstwach poligraficznych i zajmujących się reprodukcją nośników informacji.

W raporcie Grant Thornton i Element podano, że w grudniu 2020 roku liczba nowych ofert pracy w Polsce spadła o 16,7 procent rok do roku do 176.000. W raporcie zaznaczono, że “(…) druga, jesienna fala pandemii SARS-CoV-2 okazała się znacznie łagodniejsza. Choć zakażeń jest wielokrotnie więcej niż w pierwszej, to pracodawcy znacznie spokojniej patrzą w przyszłość.”

„Nie można, co prawda, wykluczyć, że początek 2021 roku przyniesie ponowne pogorszenie sytuacji (wywołane np. nowymi ograniczeniami związanymi z feriami albo pojawieniem się trzeciej fali zakażeń), ale z pewnością optymizmem napawa fakt, że druga fala pandemii SARS-CoV-2 okazała się dla rynku pracy relatywnie łagodna.” – Dodano w raporcie Grant Thornton i Element. Obecnie o swoje miejsce pracy najbardziej boją się osoby pracujące w obszarze produkcji – 38procent nieruchomościach i budownictwie – 33 procent oraz zakupach i logistyce – 29 procent. Najmniej utraty pracy obawiają się pracownicy bankowości oraz w medycyny i farmacji – po 5 procent.

Zdaniem Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych nowe procesy i uwarunkowania na rynku pracy, rozpoczęte w czasach koronawirusa SARS-CoV-2, mogą wywierać istotny wpływ na zmiany strukturalne popytu na pracę w najbliższym dziesięcioleciu. “Wielu rzeczy o rynku pracy dowiedzieliśmy się w 2020 roku: rekrutacja w pełni może być przeprowadzona online, wiele zawodów może być wykonywanych w trybie zdalnym, delegacje często mogą być zastąpione wideokonferencjami, niemalże wszystkie zakupy mogą być dokonane online, a rozbudowana infrastruktura pozwoli na szybką ich dostawę, korporacje mogą wydawać mniej pieniędzy na utrzymanie biur i siedzib, sztuczna inteligencja jest w stanie przejąć coraz więcej rutynowych obowiązków, mnóstwo kompetencji, a nawet kwalifikacji można uzyskać nie wychodząc z domu.” – Ocenia raport Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych. Rośnie też wysokość przeciętnego wynagrodzenia. W ciągu 2020 roku średnia pensja wzrosła w prawie wszystkich sekcjach rynku pracy.

Główny Urząd Statystyczny w Bydgoszczy postanowił zbadać wpływ epidemii SARS-CoV-2 na wybrane elementy rynku pracy w Polsce w trzecim kwartale 2020 roku. „Źródło danych Głównego Urzędu Statystycznego” przedstawiło cenne dane podczas badania „Popyt na pracę”. Wyniki badania pokazują, że w kolejnych kwartałach 2020 roku sytuacja w zakresie zagospodarowanych i niezagospodarowanych miejsc pracy kształtowała się odmiennie niż we wcześniejszych latach drugiej dekady XXI wieku. W trzecim kwartale 2020 roku liczba pracujących obrazująca obsadzone miejsca pracy, po okresie znacznego zmniejszenia się tych miejsc w drugim kwartale 2020 roku, wróciła do poziomu z pierwszego kwartału 2020 roku. W latach wcześniejszych liczba zajętych miejsc pracy była najwyższa w pierwszych kwartałach i w kolejnych kwartałach zasadniczo zmniejszała się. W trzecim kwartale 2020 roku, pomimo trwania pandemii, został zatrzymany spadek liczby wolnych miejsc obserwowany w pierwszym kwartale 2020 roku. Liczba takich miejsc zwiększyła się o niemal 12 procent w stosunku do drugiego kwartału. Zaprezentowane w opracowaniu Głównego Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy zjawiska będą monitorowane w kolejnych edycjach badania „Popyt na pracę”.

Agencja Informacyjna, Gospodarka /SYL/ 24.01.2021